Eerste hulp bij de CO₂-Prestatieladder

Wat is de CO₂-Prestatieladder?

De CO₂-Prestatieladder is een duurzaamheidsinstrument dat bedrijven helpt om hun CO₂-uitstoot structureel te verminderen. Deze norm is speciaal ontworpen om organisaties niet alleen bewust te maken van hun uitstoot, maar ook om hen te stimuleren om concrete reductiemaatregelen door te voeren. De ladder kent vijf niveaus, waarbij elk niveau een uitgebreider pakket aan eisen met zich meebrengt. Hoe hoger het niveau, hoe ambitieuzer de duurzaamheidsdoelstellingen moeten zijn.

Dit systeem maakt het mogelijk voor bedrijven om stapsgewijs duurzamer te opereren en hun impact op het milieu te verkleinen.

De eisen van de CO₂-Prestatieladder

Om gecertificeerd te worden, moet een bedrijf aan vier kernprincipes voldoen. Het eerste principe is inzicht, wat betekent dat een organisatie de CO₂-uitstoot over een kalenderjaar moet berekenen. Dit omvat onder andere het elektraverbruik, gasverbruik en brandstofverbruik, en deze berekening moet minimaal 90% nauwkeurig zijn. Vervolgens komt reductie, waarbij het bedrijf ambitieuze en meetbare doelstellingen moet formuleren om de CO₂-uitstoot te verlagen. Hieraan worden concrete maatregelen en een actieplan gekoppeld. Daarnaast speelt transparantie een grote rol: het is belangrijk dat de organisatie open communiceert over haar uitstoot, doelstellingen en de voortgang van de genomen maatregelen. Tot slot moeten bedrijven deelnemen aan sectorinitiatieven waarin ze actief bijdragen aan CO₂-reductie binnen hun sector. Dit betekent onder andere deelname aan werkgroepen en het delen van relevante kennis en informatie met anderen in de industrie.

Voordelen van de CO₂-Prestatieladder

Voor veel bedrijven zijn er verschillende redenen om met de CO₂-Prestatieladder aan de slag te gaan. Een van de grootste voordelen is het gunningsvoordeel bij aanbestedingen. Dit betekent dat bedrijven met een CO₂-certificaat een fictieve korting krijgen op hun inschrijving, waardoor ze een grotere kans hebben om een opdracht gegund te krijgen.

Daarnaast wordt de CO₂-Prestatieladder steeds vaker als selectiecriterium gehanteerd door overheden en grote opdrachtgevers, wat betekent dat bedrijven zonder certificering mogelijk niet eens in aanmerking komen voor bepaalde projecten.

Naast deze commerciële voordelen zorgt de ladder ook voor een kostenbesparing binnen de organisatie. Door bewust met energie en grondstoffen om te gaan, kan een bedrijf efficiënter werken en op lange termijn flinke besparingen realiseren op brandstof, elektriciteit en andere operationele kosten. Een ander belangrijk aspect is de verbetering van het imago. Bedrijven die investeren in duurzaamheid laten zien dat ze maatschappelijk verantwoord ondernemen serieus nemen, wat steeds belangrijker wordt voor klanten, investeerders en andere stakeholders. Ten slotte biedt de CO₂-Prestatieladder bedrijven inzicht in hun eigen energieverbruik, waardoor ze inefficiënties kunnen opsporen en verbeteringen kunnen doorvoeren die niet alleen bijdragen aan een lagere CO₂-uitstoot, maar ook aan een efficiëntere bedrijfsvoering.

Het traject om gecertificeerd te worden volgens de CO₂-Prestatieladder verloopt in verschillende stappen. De eerste stap is het boeken van een certificerende instantie. Dit zorgt ervoor dat je een deadline hebt en voorkomt onnodige wachttijden. Vervolgens moet de organisatie haar CO₂-footprint in kaart brengen, oftewel een nauwkeurige berekening maken van de uitstoot die vrijkomt bij alle bedrijfsactiviteiten. Zodra deze informatie verzameld is, wordt het tijd om reductiedoelen te formuleren. Deze doelstellingen moeten concreet, meetbaar en haalbaar zijn en gekoppeld worden aan praktische maatregelen en actieplannen.

Daarna is het belangrijk om de reductiemaatregelen te implementeren en ervoor te zorgen dat alle processen binnen het bedrijf zo worden ingericht dat de CO₂-uitstoot daadwerkelijk afneemt. Omdat transparantie een belangrijke pijler is binnen de CO₂-Prestatieladder, moet het bedrijf open communiceren over de genomen stappen en de voortgang. Dit kan bijvoorbeeld via een duurzaamheidsrapport, een nieuwsbrief of door updates te delen op de website. Een ander essentieel onderdeel is de deelname aan sectorinitiatieven, waarbij het bedrijf actief bijdraagt aan CO₂-reductie binnen de sector door samen te werken met andere organisaties en kennis te delen.

Om ervoor te zorgen dat het bedrijf op de goede weg is, is een tussentijdse controle aan te raden, waarbij documenten worden gecontroleerd door een adviseur of auditor. Daarna volgt de documentatieaudit, waarbij de volledige documentatie wordt ingediend bij de certificerende instantie. Zodra deze documenten zijn beoordeeld, kan de audit op locatie plaatsvinden. Tijdens deze audit bezoekt een auditor het bedrijf om te controleren of de organisatie daadwerkelijk voldoet aan de gestelde eisen. Als er nog verbeterpunten zijn, krijgt het bedrijf de kans om deze aan te passen. Na de goedkeuring ontvangt de organisatie uiteindelijk het officiële CO₂-certificaat. Tot slot moet er nog een bijdrage worden betaald aan SKAO, de stichting die verantwoordelijk is voor het beheer van de CO₂-Prestatieladder. Pas na deze bijdrage wordt het certificaat daadwerkelijk verstrekt.

Beginnen met de CO₂-Prestatieladder

Als je aan de slag wilt met de CO₂-Prestatieladder, is de eerste stap het verkrijgen van inzicht in je huidige CO₂-uitstoot. Dit kan door middel van een nulmeting, waarbij je precies in kaart brengt waar binnen je organisatie de meeste uitstoot plaatsvindt. Vanuit daar kun je concrete reductiemaatregelen formuleren en een plan opstellen om stap voor stap duurzamer te opereren.

Hoewel het proces in eerste instantie misschien overweldigend lijkt, is het met de juiste begeleiding goed te overzien. Door samen te werken met een specialist en systematisch de stappen te doorlopen, is het behalen van niveau 3 of hoger voor vrijwel elk bedrijf haalbaar.

Wil je meer weten over hoe jouw bedrijf kan profiteren van de CO₂-Prestatieladder? Neem dan contact op met Sustacon! Wij zijn de hands-on speciaisaten in de bouw en let onze partner Cryus dekken we bijna 50% van de bouwbedrijven af.

Nieuwe CO2-prestatieladder 4.0.Wat nu?

De CO2-Prestatieladder krijgt een grote update! Handboek 4.0, de nieuwste versie van dit duurzaamheidsinstrument, brengt ingrijpende veranderingen met zich mee. Daarom krijgen certificaathouders, aanbestedende diensten en Certificerende Instellingen (CI’s) ruim de tijd om over te stappen.

Ruime overgangsregeling van twee jaar

Omdat Handboek 4.0 de grootste wijziging sinds 2009 is, krijgen alle betrokken partijen twee jaar de tijd om volledig over te stappen. “We willen niemand dwingen om overhaast hun systemen om te gooien,” zegt Termeer. De CI’s moeten als eerste schakelen. Vanaf de introductie van Handboek 4.0 op 14 januari 2025 krijgen zij een half jaar om hun accreditatie te regelen. Dit zorgt voor een gelijk speelveld, zodat geen enkele instelling een oneerlijk voordeel heeft. Pas vanaf 14 juli 2025 mogen zij audits uitvoeren op basis van Handboek 4.0.

Certificaathouders hoeven niet meteen de overstap te maken. SKAO adviseert om het eerste half jaar te gebruiken om de wijzigingen te begrijpen en een overstapstrategie te bepalen. Vanaf 14 juli 2025 kunnen bedrijven kiezen voor een audit op basis van Handboek 4.0, maar dat is nog niet verplicht. De definitieve overstap moet uiterlijk bij de eerste audit na 14 januari 2027 plaatsvinden.

Voor aanbestedende diensten is het belangrijk om de overstap zorgvuldig te plannen. Omdat veel certificaathouders in 2025 en 2026 nog niet zullen zijn overgestapt, raadt men aan pas vanaf 2026 Handboek 4.0 in aanbestedingen te gebruiken,” zegt De Groot. Tot 14 januari 2027 kunnen 4.0-certificaten nog worden geaccepteerd binnen een aanbesteding op basis van Handboek 3.1. Vanaf die datum adviseert SKAO om Handboek 3.1 niet meer te gebruiken.

Op weg naar nul uitstoot

Met de CO2-Prestatieladder 4.0 zet SKAO een flinke stap vooruit in de strijd tegen CO2-uitstoot. De nieuwe structuur daagt bedrijven uit om ambitieuzer te zijn en verder vooruit te kijken. De ruime overgangsregeling zorgt ervoor dat iedereen voldoende tijd heeft om zich goed voor te bereiden.

Meer weten?