Duurzaam ondernemen: ‘Werken met de SDG’s is voor kmo’s niet altijd de juiste keuze’

De Sustainable Development Goals (SDG’s) van de Verenigde Naties zijn tegenwoordig een vanzelfsprekendheid voor beursgenoteerde bedrijven. Maar wat betekenen ze voor kmo’s? Hans Verboven professor duurzaamheid en bedrijfsethiek aan de Universiteit Antwerpen is duidelijk: ‘Werken met SDG’s is voor kmo’s vandaag niet altijd de beste strategie.’

De 17 Duurzame Ontwikkelingsdoelen van de VN zijn al een tijdje hét wereldwijde kompas om duurzaamheid bij bedrijven te stimuleren. Waarom zijn SDG’s niet altijd de juiste keuze voor kmo’s?

‘De SDG’s hebben een enorme internationale herkenbaarheid. Ze bestrijken een breed palet, van sociale aspecten tot milieu en welzijn, en dat kan inspirerend zijn. Maar ze zijn vaak te algemeen, waardoor je het risico loopt op zogenoemd SDG-washing: claims dat je aan alles bijdraagt, zonder dit hard te maken, laat staan je impact echt te meten.’

‘De SDG’s kunnen voor kleinere bedrijven verwarrend zijn: hoe vertaal je die zeventien doelen naar je eigen activiteiten? Ze blijven deels een ver-van-mijn-bedshow.’

Welke duurzaamheidsbenadering is voor kmo’s beter geschikt?

‘Voor een praktischer kader met duidelijke handvaten kijken kmo’s beter naar de nieuwe European Sustainability Reporting Standards (ESRS) en vooral de vereenvoudigde Voluntary European Sustainability Reporting Standards (VSME).’

‘Deze standaarden helpen bedrijven om te focussen op waar ze écht impact maken. Dit brengt in de beginfase misschien extra kosten en werk met zich mee, omdat externe expertise vaak nodig is om alles goed op te zetten.’

‘Toch wordt vooral de VSME voor Europese kmo’s uiteindelijk een license to operate. Al blijf ik de SDG’s als kader persoonlijk nog iets wervender en fijner vinden. Ze plaatsen je bedrijf immers in een breder maatschappelijk verhaal.’

De SDG’s kunnen voor kleinere bedrijven verwarrend zijn: hoe vertaal je die zeventien doelen naar je eigen activiteiten? Ze blijven deels een ver-van-mijn-bedshow.Hans Verboven, Professor CST & Business Ethics aan Universiteit Antwerpen

Hoe kunnen kmo’s in de praktijk een balans vinden tussen de ESRS, VSME en SDG’s?

‘Bedrijven maken er best een en-en-verhaal van, door te focussen op de thema’s die écht belangrijk zijn, zoals CO_₂-uitstoot of sociale impact. Stel concrete KPI’s op en werk stap voor stap.’

‘Wie toch wil profiteren van de internationale uitstraling van de SDG’s, vertaalt zijn plan dan naar de SDG’s die bij de bedrijfsstrategie passen. Zo communiceer je binnen een wereldwijd herkenbaar kader, zonder te vervallen in vaagheid.

‘Het belangrijkste is niet rapporteren, maar duurzaamheid echt integreren in je strategie om sociale en milieu-impact te beperken.’

Dus voldoen aan de VSME hoeft de SDG’s niet uit te sluiten?

‘Exact. Voor Europese kmo’s is de VSME prioritair, omdat die de wettelijke basis vormt voor rapportage. Maar de SDG’s blijven een waardevolle tool om het duurzaamheidsverhaal op een inspirerende en internationale manier te presenteren.’

‘Zolang je scherp stelt waar je als bedrijf de meeste ecologische en sociale waarde creëert, kun je beide prima combineren. Gebruik de VSME-richtlijnen als leidraad om aan de regelgeving te voldoen, en zet de SDG’s in om je inspanningen in een breed, wereldwijd kader te plaatsen.‘

Kunnen kmo’s duurzaamheid integreren in hun langetermijnvisie zonder de focus op kortetermijnacties te verliezen?

‘Duurzaamheid draait niet om rapporteren of imago, maar om strategische keuzes. Wat je doet voor mensen, milieu en maatschappij bepaalt of je als onderneming maatschappelijk en wettelijk aanvaardbaar blijft, zeker in Europa, waar de transparantie-eisen steeds strenger worden.’

‘Kmo’s doen er goed aan om te starten met een risico- en kansenanalyse: kijk naar trends in je sector, veranderende regelgeving en bepaal waar je kansen kunt benutten en risico’s kunt beperken.’

‘Vertaal die inzichten vervolgens naar concrete acties op korte en middellange termijn. Zo wordt duurzaamheid een strategische motor voor innovatie, groei en kostenbesparingen, en niet zomaar een verplichting.’

Duurzaamheid draait niet om rapporteren of imago, maar om strategische keuzes.Hans Verboven, Professor CST & Business Ethics aan Universiteit Antwerpen

‘Groen is poen’ zegt u? Duurzaamheid is ook een verdienmodel voor consultants en auditoren?

‘Inderdaad, bedrijven besteden nu vaak veel geld aan rapportage. Maar die rapporten besparen geen ton CO₂. Slimme ondernemers die vanuit een businesscase denken, realiseren wél impact. Er is dringend meer focus nodig op acties en investeringen in plaats van papierwerk.’

U werkte ook mee aan de ontwikkeling van de Sustatool voor de Vlaamse Overheid, wat kunnen kmo’s daar mee?

‘De Sustatool is een eenvoudig en praktisch managementproces in vijf fasen, dat je helpt bij het implementeren van duurzaamheidsprojecten.’

‘Als kmo of kleinere organisatie kun je met de Sustatool eenvoudig werken aan een duurzaamheidsbeleid. Dit maakt het makkelijker om te investeren, de return on investment te meten en een concurrentievoordeel te behalen.’

‘De tool richt zich op concrete zaken zoals energiebesparing, mobiliteit en verpakkingen. Binnenkort krijgt de Sustatool een update om aan te sluiten op de VSME- en CSRD-standaarden.’